ఈ దేశంలో ఒక భాగమిది

(ఈ ఫొటోలో మొదటి వ్యక్తి స్వర్గీయ డాక్టర్ కొమ్మూరి వేణు గోపాల రావు గారు. నా దగ్గరున్న పుస్తకానికి కవర్ పేజీ లేకపోవడంతో గూగుల్ సౌజన్యంతో ఈ ఫొటో పెట్టాను  )


ఈ మధ్య మన సినిమాల్లో ఉమ్మడి కుటుంబాల హడావుడి ఎక్కువైపోయింది. నాలుగైదు ఫామిలీలు కల్సి ఉండటం, వాళ్ళు ఎప్పుడూ సరదాగా కులాసా కబుర్లు చెప్పుకుంటూ ఆనంద బాష్పాల్లో స్నానాలవీ కానిచ్చేసి,ఆప్యాయతలు భోంచేస్తూ,అనురాగాల్లో మునిగి తేలుతూ ఉంటారు. ఎప్పుడూ హాస్యాలే! గొడవలే రావు. ఇంకో ముఖ్యమైన సంగతి ఆ ఇళ్ళలో ఎవరూ ఉజ్జోగాలూ ఇతర పన్లూ చెయ్యరు. అంతా హాల్లో జేరి సోఫాల్లో కబుర్లాడుకుంటూంటారు. లేదా పిక్నిక్స్...!

నిజానికి ఉమ్మడి కుటుంబం స్వరూపం ఎంతో భిన్నమైనది.  అనురాగాలు,ప్రేమలతో పాటు ఇతర రకాల జాడ్యాలు దీని సొంతం! పాత సినిమా తోడి కోడళ్ళు చూస్తే తెలుస్తుంది ఎన్నెన్ని అపార్థాలు, ఎన్నెన్ని గొడవలూ,కాలుష్యాలు,కుట్రలు,కుతంత్రాలు,కడుపు మంటలూ!సినిమా కాబట్టి చివరాఖరి సీన్లో అందరూ నవ్వుతూ ఒకటైపోతారనుకోండి.

ఉమ్మడి కుటుంబాలు ఒకటో అరో మిగిలున్న కాలంలో దివంగత రచయిత శ్రీ కొమ్మూరి వేణు గోపాలరావు గారు రాసిన మంచి నవల "ఈ దేశంలో ఒక భాగమిది"!

ఆయన పోయాక ఆయన నవలలన్నీ రీ ప్రింట్స్ వచ్చినా, ఇదొక్కటీ మాత్రం రాలేదు. నాకు పెంకుటిల్లు,, హౌస్ సర్జన్ నవలల కంటే ఈ నవలబాగా నచ్చుతుంది. ఈ నవల కోసం ఏళ్ళ తరబడి అన్వేషించి, ఈ మధ్య విజయవాడ లో పట్టుకోగలిగాను !

ప్రతి మనిషికీ తనదిన ఇష్టం ప్రకారం స్వేచ్ఛగా జీవించాలని,చిన్న చిన్న సరదాలను తీర్చుకోవాలని  ఉండటం సహజమే!మనలో చాలామందికి అవి కూడా తీరవు ఈ నవల్లో కుమార్ కి మల్లేనే!

కుమార్ ది ఉమ్మడి కుటుంబం! అంటే మరీ మూడు నాలుగు తరాలు కల్సి ఉండకపోయినా, అతడు,పెళ్ళయిన మరో తమ్ముడి కుటుంబం,పెళ్ళి కాని తమ్ముడు,చెల్లెలు,అమ్మా నాన్నా!

కుమార్,అతని తండ్రి రంగా రావు డాక్టర్లు. సొంత హాస్పటల్ ఉంది.60ల్లో కథ కాబట్టి తల్లి దండ్రులంటే భక్తి తో కూడిన గౌరవాలు వగైరాలు పిల్లల సొంతం. తండ్రి మాటలకు ఎదురు చెప్పాలని ఉన్నా , తిరస్కరించాలని,వ్యతిరేకించాలని ఉన్నా చెప్పలేని అశక్తత,కొడుకుల సొంతం.

ఇద్దరు కోడళ్ళూ మంచి వాళ్ళే కానీ ఉమ్మడి కుటుంబానికి అలంకారమైన చిన్న చిన్న మనస్పర్థలకు వాళ్ళు అతీతులు కాదు. నిజానికి నెలకో సారో ఆర్నెల్ల కోసారో కలుసుకునే తోబుట్టువుల కుటుంబాల్లోనే పిల్లల వల్ల అరగంటలో ఆప్యాయతలు మసకేసి పోతాయి.

"పిల్లలే కదా" అని తేలిగ్గా తీసుకునే స్వభావం మనకున్నా అవతలి పిల్లల తల్లి దండ్రులకుండాలని లేదు. అది కూడా కాదనలేం! ఎవరి పిల్లలు వాళ్ళకు ఎక్కువ!

రాత్రి కంటినిండా నిద్ర పోవాలని,పొద్దున్నే లేచి వేడిగా చిక్కని ఫిల్టర్ కాఫీ తాగుతూ పేపర్ చదవాలని, పూరీలూ,పెసరట్లూ టిఫిన్ గా తినాలనీ,పొద్దున్నే పెళ్ళాం గారు చిరు నవ్వుతో "ఏవండీ, లేచారా" అంటూ ఎదురు రావాలని కుమార్ కోరికలు.
కానీ యదార్థ పరిస్థితి ఇలా ఉంటుంది.....:-))

అర్థరాత్రి వేళ కరెంట్ పోతుంది. గుయ్యి మని దోమలు. చెమట!ఈ లోపు పక్కలో పిల్ల తండ్రి మెడ చుట్టూ చెయ్యి బిగించి, ఎద్దులాగా మీద కాలు వేస్తుంది.
పొద్దున్నే లేచేసరికి గీజర్ లో వేన్నీళ్ళు మరదలు తన పిల్లలకు పోసేస్తుంది.
కాఫీ పల్చగా ఉంటుంది.
పేపర్ వివిధ భాగాలుగా విడిపోయి తలా ఒక రూములోనూ ఉంటుంది.
వాళ్ళమ్మ రోజూ లాగే ఉప్మా వడ్డిస్తుంది.
అతడి టిఫిన్ చేస్తుంటే రంగారావు గారు "అయిందా,అందుకే టైమ్ సెన్స్ ఉండాలంటాను నేను"అని నిమిషానికోసారి వాచీ చూసుకుంటూ తొంగి చూస్తుంటారు.

జాలేస్తోంది కదూ కుమార్ మీద!
తోటి కోడళ్ళిద్దరూ  స్వతహాగా మంచి వాళ్ళే! బాగానే ఉంటూనే, ఎందుకొస్తుందో తెలీకుండా కోపాలు తెచ్చేసుకుని క్షణంలో మొహాలు మాడ్చుకుని కూచుంటారు. అంతటితో ఊరుకోకుండా ఆ కోపం పిల్లల మీద చూపించి వాళ్ళను చావగొడుతుంటారు.

అత్తగారు అడ్డు పడితే "మా పిల్లల్ని మేము కొట్టుకోడానికి కూడా స్వేచ్ఛ లేదా"అంటుంటారు.

ఇహ ఇంట్లో ఎప్పుడూ జనాలు! మామ్మగారికి మడి! ఇల్లంతా ఎంత సర్దినా చిందరవందర! క్రమ శిక్షణ లేని పిల్ల రాక్షసులు!ఎప్పుడూ ఇంట్లో ఏదో ఒక construction  పని నడుస్తూ ఉంటుంది. సింకులు బాగు చేయించడమో,ప్రహరీ గోడకు పెచ్చులు ఊడితే పెట్టించడం,లేదా గేటు బాగు చేయించడం, ఇలాటి పనుల్తో ఇంటి ముందూ ఎప్పుడూ ఇసక కుప్ప,ఇటుకలు!

ఇవే కాక,రంగారావు గారు ప్రతి అరగంటకీ "నేను పడ్డ కష్టం నా పిల్లలు పడకూడదని నేను మీకు అంతా రెడీగా ఉంచాను.మీరు ఈ కాస్త కూడా కష్టపడలేరేం"అని కుమార్ ని చిన్నబుచ్చేట్టు నలుగురిలోనూ మాట్లాడ్డం,కుమార్ దానికి ఎదురు చెప్పలేక పోవడం మామూలుగా రోజూ జరిగే విషయం. ఎప్పుడో  కొన్న  ఆయన పాత కారు మీద అడుగడునా ఓనర్ షిప్ ప్రకటిస్తూ "అది నా కారు" అంటూ ఉండటం కుమార్ కి మింగుడు పడదు. ఆయన అలా మాట్లాడడం ససేమిరా అతనికి  ఇష్టం ఉండదు . చనువు తీసుకుని చెప్పే ధైర్యం చేయలేడు!

కొంత మందికి మనం మాట్లాడే మాటల్లో తప్పులుంటే ఎంత మంది మధ్యలో అయినా, ఎంత సీరియస్ విషయమైనా సరే అప్పటికప్పుడు సరిదిద్దెయ్యడం అలవాటుగా ఉంటుంది. రంగారావుగారిలాగా!

కుమార్ ఒక సీరియస్ చర్చలో "అతడు ఒట్టి మేనర్స్ లెస్ ఫెలో" అనగానే వాళ్ళ నాన్న "మేనర్స్ లెస్ కాదు,మేనర్ లెస్ అనాలి" అని దిద్దడంతో గాలి తీసిన బెలూన్ లాగా పాపం కుమార్ కి ఇహ మాట్లాడే ఆసక్తి పోతుంది.

ఇలా నిమిష నిమిషానికీ చిరాకు పుట్టిస్తూ,వ్యక్తి స్వేచ్ఛను పూర్తిగా హరించే పెద్దలు అక్కడక్కడా కనిపిస్తూనే ఉంటారు మనకి కూడా! మా మావయ్య కూతురికి పెళ్ళయి ఏడేళ్ళు. ఇద్దరు పిల్లలు. అయినా ఇప్పటికీ దాని అత్తా మామలు ఏదైనా సందర్భం వచ్చినపుడు "మీ ఇంట్లో అయితే ఏం చేస్తారు?" " మీ ఇంట్లో అయితే ఇంతేనా? " మీ వాళ్ళంతా.." ఎంత సేపూ " ఈ ఇంట్లో మీ వాళ్ళు, మీ ఇంట్లో"! మీ ఇంట్లో అంటే మీ పుట్టింట్లో అని అర్థం!

పెళ్ళయి ఇన్నేళ్ళయినా దాన్ని "తమలో" కలుపుకుని మాట్లాడరు.   పైగా వాళ్ళకి ఇంకో ఫీలింగ్. కొడుకుని తాము కష్టపడి పెంచి పెద్ద బాంకు ఉజ్జోగిని చేస్తే కోడలు ఎక్కడినుంచో ఊడిపడి చక్కగా అనుభవిస్తోందని! నలుగురూ కల్సినపుడు "ఎంత కష్టపడ్డాం వాడి కోసం? అనుభవించే రాత ఉన్నవాళ్ళకే దక్కుతాయి అన్నీ" అంటూ ఎవరికో తగలాలన్నట్టు మాట్లాడుతుంటారు. కోడలు ఉద్యోగం చేస్తున్నా అది లెక్కలోకి రాదు. ఉమ్మడి కుటుంబాల్లో సమస్యలు బయటికి చెప్పుకోనన్నాళ్ళు అవి పచ్చని సంసారాలుగానే కనిపిస్తుంటాయి. చెప్పుకోడం మొదలు పెడితే అక్కడ ఆడా మగా తేడా లేకుండా ఎవరికీ మనశ్శాంతే ఉండదు.

కథలోకొస్తే..కుమార్,హరి ఇద్దరూ వీలైనంతగా ఇంట్లో చిన్న చిన్న గొడవల్ని పట్టించుకోకుండా ఉండాలనే ప్రయత్నిస్తారు. కానీ అవి రోజు రోజుకీ తీవ్ర తరమై పోతాయి. మధ్యలో పిల్లలు బలి పశువులై దెబ్బలు తింటూ ఉంటారు. వీటికి తోడు,ఇంట్లో తిష్ట వేసే చుట్టాలు.మర్యాదలు సరిగా లేవని అలకలు! చాకిరీతో ఆడాళ్ళు సతమతమై పోతుంటారు. అనారోగ్యాలు! చేసేవాళ్ళు కరువై అసహనాలు,కోపాలు పెచ్చు మీరతాయి.

ఈ పరిస్థితి చూసి మూడో వాడు అసలు పెళ్ళే చేసుకోకూడదని నిర్ణయించుకుని,ఒక అమ్మాయి మీద మనసు పడి కూడా,దాన్ని చంపేసుకుని వెళ్ళి ఆర్మీలో చేరతాడు.

ప్రతి గొడవనూ తోటి కోడళ్ళిద్దరూ భర్తలతో చెప్పుకోవడం పరిపాటే!అన్న దమ్ములిద్దరూ ఏమీ పట్టనట్టు వదిలేయడం వాళ్ళకు నచ్చదు. తమ వైపు మాట్లాడాలని ఆశిస్తుంటారు. పిల్లల విషయంలో మొదలైన ఒక గొడవ చిలికి చిలికి గాలివానగా మారి కుమార్ తన భార్య మీద చేయి చేసుకోవడంతో ఆమె ఆత్మ హత్యా ప్రయత్నం చేస్తుంది. దానికి నువ్వే కారణమని తమ్ముడు మరదలి మీద చేయి చేసుకుంటాడు.

ఈ గొడవల నేపథ్యంలో రంగారావు గారు కుటుంబాలు విడిపోయి ఎవరి దారిన వాళ్ళు విడిగా ఉంటూ అప్పుడపుడూ కలుసుకోవడం ఉచితంగా ఉంటుందనే నిర్ణయానికి వచ్చి రెండో కొడుకూ కోడాలికి ఒక చోట ఇల్లు చూసి,తామూ వేరే ఇల్లు చూసుకుంటారు.

ఈ నిర్ణయం నిజానికి ఎవరికీ ఇష్టం ఉండదు. ఏళ్ళ తరబడి కలిసి ఉంటున్నారాయె! ఈ విషయం వినగానే తోటి కోడళ్ళిద్దరూ కావిలించుకుని గొల్లున ఏడుస్తారు. కానీ విడిపోవాలనే నిర్ణయం మాత్రం మారదు.
అంతా కుటుంబాల వారీగా విడిపోవడంతో కథ ముగుస్తుంది.

ఈ నవల్లో కుమార్,హరీ ఇద్దరూ కూడా గొడవ అయినపుడల్లా "మీకేం తక్కువ? తిండి తక్కువా?గుడ్డ తక్కువా?కావలసినవన్నీ తెచ్చి పడేస్తున్నాంగా?ఇంకా ఎందుకు వస్తాయి మీకు గొడవలు"అని భార్యల్ని అడుగుతూ ఉంటారు!

"తిండీ,బట్టా తప్ప మాకు ఇంకేమీ వద్దా?

 మాకు ఇహ విశ్రాంతి వద్దా? ఉల్లాసం అక్కర్లేదా" అన్న తమ భార్యల ప్రశ్నలకు మాత్రం జవాబు చెప్పరు.

పిల్లలకు చదువు చెప్పడమో,వాళ్ళతో ఆడుకోవడమో,సమయం గడపడమో ....ఏమీ చేయరు. చాకిరీ చేస్తున్నారు కాబట్టి, భార్యల ఆరోగ్యాలు బాగానే ఉండుంటాయి లెద్దూ అనేసుకుని  "ఒంట్లో ఎలా ఉంది"అనైనా అడగరు.  స్టోర్ రూము నిండా సరుకులూ,బీరువా నిండా బట్టలూ తెచ్చి పడేస్తే చాలనుకుంటారు.

రచయిత కూడా తిని కూచుని పని లేక గొడవలు పడుతుంటారు ఉమ్మడి కుటుంబాల్లోని ఆడాళ్ళు అనే ఉద్దేశం చూపిస్తారు.

కథంటూ ప్రత్యేకంగా ఏమి లేకపోయినా,ఉమ్మడి కుటుంబంలోని వాస్తవ పరిస్థితుల్ని కళ్ళకు కట్టినట్టు వర్ణిస్తూ సాగే ఈ నవల చాలా ప్రజాదరణ పొందింది.

కొమ్మూరి వేణుగోపాల రావు గారి రచనల్లో బెస్ట్ అనిపించుకోదగ్గ నవల. కథా గమనం చాలా ఆసక్తి కరంగా, వాస్తవికంగా నడుస్తుంది.ఉమ్మడి కుటుంబాలు ఇప్పుడు లేవు గానీ 60 ల్లో ఇంకా మాసి పోలేదు కాబట్టి ఆనాటి వాతావరణం ఈ నవల్లో బాగా ఆవిష్కృతమవుతుంది.

ఆయన నవలలు అన్నీ రీ ప్రింట్ కి వచ్చినా ఇది మాత్రం రాలేదు. ఎక్కడైనా లైబ్రరీలో దొరికితే చదవొచ్చు